Geschreven door Jouke Wijnalda op 14-01-2017
Het verhaal van Meile Wijnalda
Het is nog donker als op de vroege ochtend van 16 december 1944 een groep mannen in Boijl (Drenthe) voor de deur staat bij Meile Wijnalda, opperwachtmeester bij de politie. Meile zit bij het verzet (lo Weststellingwerf) en organiseert wappenlessen voor onderduikers in de nabijgelegen bossen. In het huis verbergt hij drie mannen die vluchtten voor tewerkstelling in Havelte, waar de Luftwaffe een nieuw vliegveld wil aanleggen. Ze zitten in de bijkamer verstopt, in een ruimte onder de bedstee.
Acht Duitsers bonzen op de deur. Meile doet nietsvermoedend open. Hij verwacht namelijk iemand waarmee hij nog even een politiezaak van de vorige dag af moest handelen. Meteen is Meile duidelijk dat vluchten onmogelijk is. Het huis is volledig omsingeld. De Duitsers beginnen meteen met het doorzoeken van het huis. Ze kwamen ook op de slaapkamer van zoontje Douwe. Meile is verdacht en wordt gearresteerd. Dochtertje Aafke is nog maar een half jaar en begint te huilen als ze in de bijkamer het rumoer hoort. Door het gehuil mijden de Duitsers de kamer en redt Aafke de onderduikers. Voor haar vader is het te laat. Twee Duitsers nemen hem mee naar gevangenis Crackstate in Heerenveen. Meile belandt in een koude cel, eet en beweegt weinig en wordt mishandeld bij verhoren. Het is het begin van een triest einde. De familie Wijnalda zal hem nooit meer zien.
Eind februari werd Meile overgebracht naar doorgangskamp Amersfoort en drie weken later naar concentratiekamp Neuengamme. Hij was erg verzwakt. Onder dreiging van de geallieerde opmars stelde het kamp in april 1945 een ziekentransport van drie vrachtwagens samen. Daar zaten veel muzelmannen tussen. Dat waren compleet verzwakte en apatische gevangenen. De Nederlandse kamparts Schaake ging mee en vroeg Meile plaats te nemen in de voorste wagen. Meile koos echter voor de achterste, omdat hij vanuit die wagen beter uitzicht had. De pont over de rivier de Elbe betekende het einde voor Meile. De kamparts schreef later: “de derde en laatste wagen werd moedwillig van de pont afgereden en verdween met 34 mensen de diepte in.”
Geschreven door D. Wijnalda op 15-01-2017
Op 16-12-1944 werd de woning van opperwachtmeester Wijnalda in Boijl omsingeld door de Duitsers. Het huis waar op dat moment meerdere onderduikers zaten werd geïnspecteerd. Door het gehuil van de baby in huis staakten de Duitsers de inspectie maar voerden hem af naar de gevangenis Crackstate in Heerenveen. Hij werd opgepakt wegens activiteiten in het verzet. Hij bleek naderhand te zijn verraden door een man uit het dorp. Er zou die dag een tweede politieman uit het dorp worden opgepakt. Als gevolg van de zichtbare activiteiten bij de woning van Wijnalda kon die tijdig wegkomen. Wijnalda hield in gevangenis Crackstate een dagboekje bij over hetgeen zich daar afspeelde. Dat boekje(aantekeningen in potlood) is na de oorlog gevonden en bij zijn vrouw afgeleverd (en nu nog in het bezit van zijn zoon). Wijnalda werd in februari getransporteerd naar Amersfoort en vandaar verder naar kamp Neuengamme. Daar hevig verzwakt werd hij op 9 april 1945 op ziekentransport gezet. De groep werd vervoerd in 3 vrachtwagens. De vrachtwagens werden op de pont gezet om over de Elbe te worden gevaren. Vervolgens werd het voertuig waarin hij zat door de Duitsers opzettelijk in de rivier geduwd en verdronken de zwaar verzwakte gevangenen ook Wijnalda. Een aantal jaren na de oorlog ontving zijn vrouw officieel bericht van het Ministerie over zijn overlijden .
