Levensbericht Daniel van Vugt


Als oudste zoon van P.J.H. Van Vugt, een Rotterdamse assuradeur, en H.F.M. Duynstee ging Daniel van Vugt na het gymnasium in Schiedam in 1915 geneeskunde studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Bij de R.K. Studentenvereniging Sanctus Thomas Aquinas leerde hij oog te hebben voor actuele maatschappelijke vraagstukken. Na het artsexamen (1921) koos hij voor een specialisatie in de gynaecologie. Tijdens die opleiding trouwde hij in 1924 te Zwolle met Antoinette P.M. Schaepman (1901-1987). Het jonge paar woonde eerst in Amsterdam, vervolgens in Rotterdam. In 1929 promoveerde Daniel van Vugt aan de Universiteit van Amsterdam en vestigde hij zich als gynaecoloog in Nijmegen. Het gezin Van Vugt-Schaepman, dat zeven kinderen zou gaan tellen, woonde hier aanvankelijk in de Fransestraat 83, vanaf juni 1932 aan de Sint-Annastraat 25.

Als specialist was Van Vugt verbonden aan het Sint-Canisiusziekenhuis. Hij was overtuigd katholiek en had oog voor vraagstukken op medisch en maatschappelijk terrein, zoals geboorteregeling en kinderbescherming. In Nijmegen was hij onder meer voorzitter van de vereniging voor kinderbescherming. Vanaf 1932 ging hij vrijwel elk jaar als medisch begeleider mee met de Limburgse Bedevaart naar Lourdes. Ook was hij jarenlang secretaris-penningmeester van het R.K. Artsenblad.

Vanaf de bezetting nam Van Vugt in gedachten, woord en daad stelling tegen onrecht, willekeur en schending van vaderlandse verworvenheden. Tijdens de meidagen van 1940 opereerde hij dagenlang achter de Grebbelinie gewonde soldaten. Zijn weerzin tegen de nazi-ideologie en de gewelddadigheden van de bezetter stoelde op de principiële overtuiging dat er ten opzichte van de vijand beslist niet mocht worden geschipperd. Dit besef deed hem al in november 1940 besluiten het lidmaatschap van de 'Nederlandse Unie' op te zeggen. Hij vervulde in en rond Nijmegen een actieve rol in 'Medisch Contact', de landelijke artsenorganisatie die stelling nam tegen allerlei maatregelen van de Duitse bezetting.

Op verdenking rechtstreeks betrokken te zijn bij verzetsdaden in Nijmegen werd Daniel van Vugt eind september 1943 op last van de Sicherheitsdienst gearresteerd. Daarop volgden negentien lange maanden van gevangenschap (in Arnhem en in Kamp Vught) en ontberingen in verschillende Duitse kampen (Sachsenhausen en Neuengamme). In april 1945 belandde hij uitgeput en doodziek met het zoveelste transport in Kamp Sandbostel (bij Bremervörde), waar hij stierf. Twee Nijmeegse vrienden, Guus Boelaars en politie-inspecteur Frans Prick (later: Perrick), die door Van Vugt in september 1943 bij zijn onderduik was geholpen, zagen direct kans het stoffelijk overschot te gaan ophalen. Onder grote publieke belangstelling vond op 25 mei de kerkelijke uitvaart plaats met de begrafenis

op de Heilig-Landstichting. Naast het graf, waar ook de op 5 juni 1944 bij Overveen geëxecuteerde Nijmeegse politiemannen Albert Marcusse, Bart Hendriks en Wim Beerman hun laatste rustplaats zouden vinden, werd een jaar later een gedachteniskapel gebouwd. Deze kapel is sinds 2005 voorzien van een bronzen gedenkplaat waarop Daniel van Vugt in sobere bewoordingen staat gekarakteriseerd: 'voortreffelijk arts', 'groot vaderlander' en 'zachtmoedig strijder' (voor waarheid en recht), die het lijden aan den lijve heeft moeten ervaren en als oprecht gelovige naar de zin ervan wilde blijven zoeken.


Zie lemma: ‘Vugt, Daniel van (Rotterdam 2 mei 1896 - Sandbostel 23 april 1945), gynaecoloog en verzetsman’, door A.E.M. Janssen in: Jaarboek Numaga 53 (2006), p. 136-137.

Bronnen:

Weusten, Brigitte, Vraag niet alleen om mijn bevrijding. Het leven van Daniel van Vugt 1896-1945, Nijmegen 2005.

Documentatie in het Bevrijdingsmuseum te Groesbeek.


Foto: familie Van-Vugt-Schaepman