Geschreven door José Huurdeman op 24-02-2020
Joannes Henricus Johannes (Jan) en Johannes Wouter (Johan) Verhoef.
Op twee adressen aan de Postweg in Leusden en Scherpenzeel was van 15 september 1944 tot 5 november 1944 een eenheid van Special Air Service (SAS) gevestigd. Daar kwam de SD in december 1944 achter en voerde daar, hoewel het SAS-team al meer dan een maand weg was, diverse arrestaties uit. Een onderduiker bij Piet Veenendaal die probeerde te vluchten werd doodgeschoten.
In totaal zijn elf mannen, onder wie Piet Veenendaal, en vier vrouwen gearresteerd en voor verhoor overgebracht naar de Willem III kazerne in Apeldoorn. De vrouwen kwamen na 6 weken vrij, maar de mannen zijn allen omgekomen in Neuengamme of in een van de buitenkampen.
Piet Veenendaal werd ter plaatse al verhoord en gemarteld en heeft dientengevolge een aders doorgegeven van ene Joop Rothuizen die zat ondergedoken bij Cornelis Verhoef aan de Klettersteeg bij Achterveld, gemeente Barneveld. Verhoef had doorlopend onderduikers in huis. Na de Postweg volgden arrestaties op de Klettersteeg.
Citaat uit Ondergronds in de Tweede Wereldoorlog, verhalen uit de Gelderse Vallei, Veluwe en Krimpenerwaard:
‘Op 19 december nam de SD de hevig bloedende Piet Veenendaal mee naar Cornelis Verhoef. Bij deze inval werd de boerderij omsingeld door vijf man met het geweer in de aanslag, waarna twee of drie van hen het huis binnen drongen. Twee onderduikers vluchtten weg, waarbij er één – vermoedelijk was dat Joop Rothuizen – kon ontkomen. De ander was zijn broer of neef Jan Rothuizen uit De Glind en hij werd gearresteerd. Ook de thuiswonende zoons Jan en Johan werden gearresteerd. De zieke Cornelis Verhoef werd niet gearresteerd. Hij zou enkele maanden later, in maart 1945, van verdriet overlijden. In dezelfde maand stierven, zonder dat hij dat wist, zijn beide zoons in een concentratiekamp.’
De SD trof de gezochte Joop Rothuizen niet aan en arresteerde daarom alle jonge mannen: de onderduikers Jan Rothuizen en Laurens Liezenberg, en de zonen van Cornelis Verhoef: Jan en Johan. Alle op de Klettersteeg meegenomen mannen, werden eerst afgevoerd naar de Willem III-kazerne in Apeldoorn. Vervolgens werden Liezenberg, Rothuizen en Johan Verhoef naar de gevangenis De Kruisberg in Doetinchem overgebracht en op 1 februari 1945 op transport gesteld naar Neuengamme. Jan Verhoef belandde eerste in Kamp Amersfoort alvorens hij naar Neuengamme werd gedeporteerd.
Liezenberg en de broers Verhoef belandden uiteindelijk in Wöbbelin waar Jan Verhoef op 4 maart 1945 overleed, zijn broer Johan op 7 maart 1945 en Laurens Liezenberg op 6 april 1945. Jan Rothuizen kwam op 19 april in Neuengamme om het leven.
Bron: José Huurdeman, Ondergronds in de Tweede Wereldoorlog, verhalen uit de Gelderse Vallei, Veluwe en Krimpenerwaard, Historische Kring Leusden 2019.