Geschreven door Steven Smit op 30-11-2023
Het Rode Kruis verstrekte mijn zuster Louise Smit op 26 juli 2005 in Nederland de volgende informatie, deels door J.H. Smit in 1948 zelf opgeschreven in een verklaring voor de ‘naoorlogse afhandeling van oorlogsslachtoffers’ aan het Afwikkelings Bureau Concentratiekampen (ABC):
- Van 09-08-1944 tot 30-08-1944 Gevangenis Amstelveenscheweg, cel 13/4, opgepakt in de Lutmastraat 53 II door Rademaker van de landmacht en een SD ambtenaar, wegens verspreiding illegale lectuur, radiobezit, niet tekenen loyaliteitsverklaring studenten.
- Van 31-08-1944 tot 11-10-1944 Politiek gevangene “rode bal” in Kamp Amersfoort. In Amersfoort was mijn kampnummer 6291.
- Van 14-10-1944 tot ongeveer 04-03-1945 Kamp Neuengamme, H 56999, blokken 10, 11, Krankenrevier en Schonungsblock 2 en 14.
- Ergens in Januari 1945 een paar weken naar Wittenberge aan de Elbe, een buitenkommando van Neuengamme.
- Omstreeks 4 Maart per autobus van het Zweedse Rode Kruis naar buitenkommando Hannover-Stöcken.
- Op 8 April met de trein naar Bergen-Belsen. Het hele kamp was al geëvacueerd. Het Krankenrevier volgt als laatste. De trein bestond op dat moment uit 5 wagons met ongeveer 80 man per wagon. Buiten Hannover staat de trein stil wegens luchtalarm. De deur van mijn wagon wordt opengebroken en iedereen vlucht weg.
Twee dagen later loopt papa tegen het 9de leger van Amerika aan in Hannover-Stöcken
Mijn zuster Louise Smit:
‘Mijn vader noemt in zijn getuigenis nauwelijks namen, maar wel ene Dries van Dantzig, medisch student te Amsterdam. Ik heb op 17 augustus 2005 de stoute schoenen aangetrokken en Dries van Dantzig (beroemd psychiater, wist ik) een email gestuurd. Hij reageert direct. Hij zegt dat hij papa gezien moet hebben want zijn eigen nummer was 57001, twee nummertjes hoger. Maar hij herinnert zich papa niet. Dries was een van de weinige Nederlandse artsen in het kamp. Ik word op 14 september 2005 uitgenodigd bij hem thuis in de Beethovenstraat in Amsterdam en hij verteld mij ‘zijn’ waarheid. Hij heeft bij binnenkomst in het kamp gelogen en gezegd dat hij afgestudeerd arts was. Daarom krijgt hij een luxepositie, hoeft niet hard te werken (en spaart dus calorieën) maar moet gevangenen ‘opknappen’ zo goed en kwaad als dat kan met helemaal geen middelen.… Ook een verblijf in het Krankenrevier kon calorieën sparen. De sfeer in het kamp zegt hij was er een die hele oorlog moet nu toch gauw afgelopen zijn, we moeten proberen deze dag te overleven… dus doen we precies wat ze ons opdragen en proberen de avond te halen. Er was geen enkele ruimte voor heroïek.
Nog geen 2 maanden later, op 7 november 2005 overlijdt Van Dantzig in zijn slaap…..
Papa kan begin april 1945 door ’n gelukje ontsnappen uit de trein.
Op 8 april worden nieuw aangekomenen en zieken in de treinwagons gestopt richting Bergen-Belsen. ’s Avonds staat de trein stil bij station Herrenhausen. Het luchtalarm klinkt. De bewaking brengt zichzelf in veiligheid. Een wagon wordt door een voorbijkomende Rus geopend. Alle gevangenen van deze wagon, waaronder papa, vluchten direct. Dit wordt zijn redding.
Als de bewakers weer terug komen hervat de trein zijn reis. De volgende dag staat deze trein weer stil bij een klein stationnetje op de route Hannover – Berlijn. Veel van de gevangenen sterven hier. Ze worden langs het spoor begraven. Deze laatste dagen of weken overtroffen in afgrijzen al hetgeen de gevangenen tot dan toe gekend hadden.