Mijn naam is Peter Roos en ik ben op zoek geweest naar wat meer informatie over mijn opa, Menno Krayema geb. 25.9.1911 te Ten Boer. De reden van mijn zoektocht heeft te maken met mijn moeder die graag meer informatie wilde hebben over haar vader. Na de oorlog werd niet meer of bijna niet meer gesproken over de mensen die niet terug waren gekomen. Mijn opa was gevangen genomen in Hilversum in 1944. Mijn moeder wist wel uit herinneringen dat hij was gearresteerd en dat hij uiteindelijk naar Amersfoort is overgebracht, maar daarna wordt het stil en dus tientallen jaren stil. Tot enkele jaren gelden wisten we eigenlijk niks en nu komt er steeds meer boven. Dit allemaal naar aanleiding van een programma op de regionale omroep Utrecht (https://youtu.be/QT0go11lg_k). Waarom het soms lastig is geweest om informatie over Menno te vinden wordt hieronder duidelijk.

Oorzaak was gelegen in de verschillende spellingen van de naam Krayema. De door het Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort aangemaakte kaart vermeldt als naam: Kraaijema, met dubbel aa dus. Aangezien de database van de 'Werkgroep Documentatie Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort' wordt samengesteld op basis van bronvermelding, hadden zij slechts de beschikking over de naam Kraaijema, Menneo Kornelis. De kaartjes die t.b.v. de transportdatum werden vervaardigd hadden ook de naam Kraaijema. Als voornaam werd genoteerd Meneo (Transport 19-09-1944) en Menoo (Transport 09-10-1944.

Inmiddels weten we zijn gevangennummer 9887 en is bekend dat hij op 11 oktober 1944 op transport is gezet richting Neuengamme en zeer hoogst waarschijnlijk is omgekomen bij een bombardement in de Lübeckerbocht op 3 mei 1945. Dit op basis van de TV opname en wat eigen onderzoek met medewerking van Digitaal Monument Neuengamme namens de Vriendenkring Neuengamme en de Werkgroep Documentatie Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort

Op 25 januari 1944 werd Menno gearresteerd te Hilversum en 8 weken op het politiebureau vastgezet. Mijn moeder kan zich dit nog herinneren en is ook wel eens op het bureau geweest. De reden van de arrestatie was het ontduiken van de arbeidsinzet. Op 8 april 1944 wordt Menno overgebracht naar Kamp Amersfoort waar hij geruime tijd verblijft. Op 11 oktober 1944 werd hij op transport gezet richting Neuengamme (gelijk met de Puttenaren). Het eerste transport was het voorgenomen transport van 19-09-1944. Om welke reden het eerste transport niet is doorgegaan is vooralsnog onbekend maar mogelijk i.v.m de namenkwestie. Het kaartje met Häftlings-Geldverwaltung dat u ook als bijlage aantreft is een kaartje waarbij werd aangegeven hoeveel geld bij binnenkomst Kamp Amersfoort werd ingeleverd minus dat geld dat intussen was verbruikt. Uit dit kaartje blijkt dat op 17-09-1944 (2 dagen voor het eerste geplande transport) nog 40 gulden over was. Uiteindelijk is Menno dus op 11 oktober 1944 op transport gegaan naar KZ Neuengamme.

3 mei 1945 omgekomen door bombardement. Wat betreft de overlijdensdatum het volgende:
Tot 1/2 maart 1945 werden de overledenen van het concentratiekamp Neuengamme bijgehouden door de kampadministratie. Deze boeken hebben de oorlog overleefd en blijken tot die periode zeer nauwkeurig te zijn. Na die periode is men begonnen met de ontruiming van Neuengamme. Dit is in verschillende fases gegaan. Van deze transporten hebben we wel een idee, maar wie er met welk transport mee is gegaan is vrijwel onbekend. van alle mensen die nog in leven waren op 1 maart 1945 is ruim een derde overleden tijdens deze evacuatie transporten; nog eens een derde tijdens de bombarderingen van de Cap Arcona en de andere schepen in de Lübeckerbocht en van diegene die de bevrijding hebben meegemaakt is nog eens de helft overleden voor terugkomst naar Nederland. Na de oorlog moest er voor elk vermist persoon een overlijdensakte komen anders kregen mensen geen uitkering. Vandaar dat als er geen directe aanwijzingen waren, werd er aangenomen dat deze persoon omgekomen was tijdens de bombardementen in de Lübeckerbocht. In het dodenboek wordt 3 mei 1945 vermeld.

Deze informatie heb ik met medewerking van de heer E. Vrielink
Beheerder van het Digitaal Monument Neuengamme namens de Vriendenkring Neuengamme en Ardon J.R. Toonstra Werkgroep Documentatie Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort en Annemiek Littlejohn Stichting Hart voor Kamp Amersfoort

Bij dezen een artikel uit het informatiebulletin van de Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort (nr.32, Juli 2010) met daaraan gerelateerde “Vondelplein” foto’s. Wanneer die gegevens kloppen (zie artikel) heeft mijn grootvader aan dit transport mede moeten deelnemen. Fred van der Vegt