4 mei 2005 Dodenherdenking Schalkwijk

Een herinnering aan Michaël ten Holder, geboren 14 juni 1923 te Schalkwijk en overleden 12 december 1944 in concentratiekamp Meppen, 21 jaar oud.

De herinnering is geschreven door zijn zus Gemma. Zij is vanwege haar leeftijd hier in gedachten aanwezig.

Michaël was de enige uit het gezin van burgemeester Ten Holder die in Schalkwijk geboren werd.
Hij was ook de jongste van het gezin, dat bestond uit 6 jongens en een meisje. Hij werd Michaël genoemd. Bij mijn weten toch niet omdat de kerk in Schalkwijk was toegewijd aan de aartsengel Michaël. De voorlaatste van de jongens heette al Gabriël en daarom zou je een Rafaël verwachten, maar dat gebeurde niet.
Michaël dus!!

Hij werd altijd voluit Michaël genoemd.
Was een echte Schalkwijker en sprak ook Schalkwijks.
Hij was altijd bij de boeren en kwam regelmatig zo laat thuis dat moeder wel zei:”Ga dan ook maar ergens anders eten.”

Met 4 jaar ging hij bij de zusters op de kleuterschool.
Zijn 11-jarige zusje bracht hem en de “meiden” van de lagere school zeiden:
”Lekker jochie.” Maar dat mochten ze niet zeggen van de zusters want daar werd hij maar hovaardig van!!

Maar hij heeft nauwelijks tijd gehad om “´t te hoog in zijn bol te krijgen”.
Na een paar jaar seminarie en een paar jaar op de gemeentesecretarie in Houten, was het oorlog.
Michaël moest toen nog 17 jaar worden.

Toen hij 18 werd moest hij onderduiken en kwam hij terecht in Midden-Limburg (met als laatst ons bekende plaats Weert) waar hij zich al snel bij het verzet aansloot. Wij thuis zeiden dat hij onmiddellijk moest ophouden met wapens smokkelen en Joden over de grens helpen.
Héél mooi allemaal, maar niet voor een jongen van 18.
Vader, die het - terecht - helemaal niet vertrouwde zei:
“Hij is minderjarig! Ik ga hem ophalen.”
Maar toen was het al te laat!!
Een of andere geïnfiltreerde NSB-er, die door de groep helemaal vertrouwd werd, heeft ze allemaal verraden.
Ze werden allemaal ter dood veroordeeld, behalve Michaël, waar ze te weinig van wisten.

Michaël werd naar Amersfoort gebracht en later naar Meppen (net over de grens bij Emmen).
Meppen was een concentratiekamp. Daar is hij niet lang geweest.
We hoorden later van een medegevangene dat hij al ziek was in Amersfoort en dat Meppen bepaald geen plaats was om beter te worden.
En daar is hij 12 december 1944, volgens opgave van het Rode Kruis, gestorven. We konden zijn graf na de oorlog gaan bezoeken.

Maar onze twee broers Jan en Ton, inmiddels terug uit concentratiekamp Dachau, zeiden dat in concentratiekampen niemand begraven werd en we zijn toen niet naar Meppen gegaan.

Later kregen wij bericht dat zijn lichaam was overgebracht naar een begraafplaats in Osnabrück en daar zijn we wel heen gegaan.
Tot onze grote vreugde hebben we toen pas begrepen dat hij wel begraven was en dat dit ook al het geval was in Meppen.
“Erkenfriedhof” is een prachtige begraafplaats met veel bloemen, mooie gedachtenisstenen en zeer verzorgd. Mooier hadden wij hem zelf niet kunnen begraven.

En nu, hier in Schalkwijk, waar hij geboren en getogen is en waar hij veel van hield, is het goed om hem en zijn mede slachtoffers te herdenken.

Weinig mensen hier in Schalkwijk zullen deze drie mensen, die op het monument staan nog persoonlijk kennen, maar ze staan voor al die mensen die zo jong al voor onze vrijheid zijn gestorven.

Gemma P.M. ten Holder, Sittard
-----/---/-----