Verhaal door Hannie Visser-Kieboom - 27-03-2018
Karel Johannes van Hartingsvelt (1922-1945)
Tijdens de razzia van dinsdag 16 mei 1944 in de Biesbosch wordt ook onderduiker Karel van Hartingsvelt opgepakt. Hij is waarschijnlijk ondergedoken om aan tewerkstelling in Duitsland te ontkomen en actief in het verzet. Karel is de enige zoon van een onderwijzer op de Rehobothschool in Werkendam. Als de Duitsers de Biesbosch intrekken met overvalwagens heeft Karel zich met nog twee anderen in een koolzaadveld verborgen. Na verloop van tijd komt er een arbeider die vertelt dat de Duitsers
weg zijn. De onderduikers keren terug naar hun arkje in de griend, maar lopen vijf Duitsers tegen het lijf. Karel wordt direct opgepakt. Samen met nog een onderduiker wordt hij in een bootje gezet en naar Werkendam gebracht. De ark wordt in de fik gestoken. Eenmaal in Werkendam wordt Karel in een vrachtwagen met twee bewakers geduwd. Via de pont van Sleeuwijk gaat de route naar Sliedrecht. Via de Heemraadsingel in Rotterdam (SD) komt Karel in Kamp Amersfoort terecht. Daar ontmoet hij Johan Baggerman uit Werkendam. Hij vraagt Johan nog een brief het kamp uit te smokkelen voor zijn ouders. Johan weigert uit vrees voor de gevolgen. Karel wordt gedeporteerd naar Duitsland en komt 3 mei 1945 om het leven tijdens een gevangentransport in de Lubecker Bocht in de Oostzee als zijn schip ‘Cap Arcona’ door Engelse gevechtsvliegtuigen wordt aangevallen. Zijn ouders ontvangen het bericht van zijn dood op 6 september 1945. In de Sirene van 8 oktober 1945 is het volgende bericht opgetekend: “De betrokken familie alhier ontving het ontroerende bericht dat haar eenige zoon Karel van Hartingsvelt op 23-jarigen leeftijd het leven verloren heeft op een door de Duitschers in brand geschoten schip in de bocht van Lübeck. In den ondergrondschen strijd nam hij een groote plaats in.” In de rouwadvertentie schrijven zijn ouders: “Zijn geest en zijn onwankelbare moed tot een uiteindelijk wederzien van de zijnen hebben zijn vijanden, ondanks het doorgemaakte lijden
in de concentratiekampen, niet kunnen breken.” Mede onderduiker Evertse schrijft een In Memoriam van Karel van Hartingsvelt.
“Karel, ik zie je nog op die schuit in een der polders in den Biesbosch het middageten klaarmaken voor je acht nede-onderduikers. Met primitieve middelen bereidde je een maaltijd, dat zoo lekker was, dat de complimenten niet van de lucht waren”. Even verderop in het IM: “Volkom onschuldig aan de distributieoverval werd je door ongelukkig omstandigheden voor een terrorist aangezien. Je wenschte geen namen te noemen, ofschoon je alles wist. Je nam alle schuld op je en al het lijden op je om andere te sparen. Karel, ik dank je ook namens allen, voor je moed, voor je onverzettelijke wil om niet te spreken.” Tot besluit schrijft Evertse: “Na een afschuwelijke dood rust je lichaam ergens in een groote zee bij duizenden medestrijders van verschillende landen, maar die allen bezield waren met diezelfde geest, alles te willen geven, om de wereld de vrijheid weder te schenken. God nam je tot Zich. Wij moeten het aanvaarden.”
(Bron: Brabantse Merwedegijzelaars)
Bron: Oorlogsgravenstichting
Karel van Hartingsvelt 1922 - 1945 - 07-02-2020
Karel van Hartingsvelt
1922 - 1945
Karel wordt geboren op 7 januari 1922 in Werkendam. Hij is werkzaam als radiomonteur. Tijdens de Duitse bezetting is hij actief in het verzet en wordt daarvoor op enig moment gearresteerd en afgevoerd naar het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg.
In de laatste dagen van april 1945 wordt het kamp door de Duitsers geëvacueerd. Duizenden gevangenen worden ingescheept op drie schepen: de S.S. Cap Arcona, de S.S. Deutschland en de S.S. Thielbek. Zij die niet meer aan boord kunnen worden geladen, worden op het strand vermoord.
Op 3 mei 1945 varen de schepen voor de oprukkende geallieerden uit de Lübecker Bocht op, maar worden door Britse vliegtuigen onderschept en gebombardeerd. De Britten wisten niet dat de schepen vol gevangenen zitten. De meeste gevangenen sterven in de vlammenzee aan boord van de Cap Arcona, de rest verdrinkt of wordt in het water doodgeschoten door geallieerde vliegtuigen die hen aanzien voor Duitsers. De meeste SS-bewakers weten de reddingsboten te bereiken en schieten vanuit de sloepen op de gevangenen die in het water vechten voor hun leven.
In totaal komen 5000 slachtoffers om bij het zinken van de Cap Arcona en nog eens 2000 aan boord van de Thielbek (de Deutschland zinkt zonder slachtoffers). Het is daarmee een van de grootste scheepsrampen van de Tweede Wereldoorlog. Karel is een van de slachtoffers die aan boord of in het water is omgekomen. Hij is 23 jaar geworden.
Bron: Oorlogsgravenstichting
Karel van Hartingsvelt was ook een Merwedegijzelaar; opgepakt bij de Merwederazzia van 16 mei 1944. - 06-06-2020
Lees het verhaal van Karel van Hartingsvelt, die een andere weg ging dan de andere razziaslachtoffers, op het digitaal monument voor de Merwedegijzelaars.
Zijn naam staat op het oorlogsmonument te Werkendam (gemeente Altena).
Bron: Oorlogsgravenstichting
