Geschreven door Stichting Gedenkstenen Hattem op 05-06-2018
Op 18 april 2018 is door de Stichting Gedenkstenen Hattem een stolpersteen geplaatst ter nagedachtenis aan de heer Gijsbrecht François Cornelis van den Ende. Van hun website komt dit memoriaal:
Gijsbrecht (Gijs) werd op 5-1-1910 als zoon van Marinus Cornelis van den Ende en Catharina Francina de Buck in Middelburg geboren. Hij was op 5-6-1941 te Middelburg getrouwd met Willemien (Wimmie) Snethlage geb.19-4-1918 en ovl. 25-6-2001 (83) te Castricum. Ze kregen op 24-5-1942 een zoon Marinus Cornelis (Marco) . Na de oorlog is zij medicijnen gaan studeren en heeft tot haar pensionering als instellingsarts gewerkt bij een psychiatrische inrichting in Bakkum bij Castricum. Het geloof van Gijs was: Ned. Hervormd.
Hij was advocaat en procureur in Rotterdam en daarna Rijksinspecteur van het Verkeer te Zwolle. Ze woonden aan de Van Deldensweg C 287/14, in villa ‘Deldenschekamp’, nu ‘Deldensenk’ van Deldensweg no 9 in Hattem. Hier zijn vermoedelijk ook verschillende Joden en anderen (w.o. een zwager) ondergedoken geweest.
Hij zat in het verzet en is verraden en op 9-6-1942 in Winterswijk gearresteerd op verdenking van spionage en via Scheveningen (gemarteld in ‘Oranjehotel’) op 17-11-1942 naar gijzelaarskamp Haaren (NB) getransporteerd waar hij toevallig ook samen met zijn broer Johan (gijzelaar) zat. En daarna is hij op 9-10-1943 als gevangene naar Kamp Amersfoort overgeplaatst met kampnr. 2796. Hij was een zgn. ‘Nacht und Nebel’ politieke gevangene. Vervolgens is hij met het beruchte transport van woensdag 11-10-1944 (w.o. de opgepakte Puttenaren van de razzia aldaar) wederom uiteindelijk overgeplaatst naar KZ Neuengamme (D) III 167 met kampnummer 56466 en alwaar hij op 14 oktober aankwam.
Alle mensen om dit nummer heen hebben in Meppen-Versen gezeten. Dat is een behoorlijk grote groep. Het lijkt er zeer op dat Gijs dezelfde route heeft bewandeld. Zeer waarschijnlijk is hij met een van de twee wekelijkse ziekentransporten retour vanuit Meppen-Versen naar Neuengamme overgebracht waar hij op 14-1-1945 om 08.00 uur bij Hausdeich 60 aan een darmontsteking is overleden.
Postuum is hem het verzetsherdenkingskruis uitgereikt.
Geschreven door Johan Koolwaaij op 28-01-2020
Zijn bezitting staan in het Arolsen Archiv, inclusief verlovingsbericht: https://digitalcollections.its-arolsen.org/01020904/name/view/181481