Digitaal Monument
- Digitaal Monument
- Aron van Dijk
Aron van Dijk
Kampen
| Neuengamme |
Geleden ziektes
| Hartfalen en bloedsomloopfalen bij chronische maagcatarre en darmcatarre, Hamburg-Neuengamme, Hausdeich 60 tot 1942-06-12 |
Voorkomen in literatuur
| Gedenkboeken OGS, boek 34 |
Ingezonden verhalen over Aron van Dijk
Zijn roepnaam was Nol (verkorting van Arnoldus) en hij was van Joodse afkomst. Hij huwde Cornelia Alida Mittertreiner, met wie hij twee kinderen kreeg. Hij is van haar gescheiden. Hij woonde aan de Vlierboomstraat 337. Zijn beroep was kantoorbediende.
Zijn naam komt voor op de lijst van linksextremisten van de Centrale Inlichtingendienst met de toevoeging: ‘Kandidaat gemeenteraad voor de CPN (1939)’. Hij was lid van de Haagse Gemeenteraad. Hij werd bij de Duitse inval op 10 mei 1940 door de Haagse politie gearresteerd en geïnterneerd, ondanks dat het juist de communisten waren die de felste tegenstanders van Duitsland waren, terwijl de top van het leger juist vol landverraders en aanhangers van Hitler zat. Hij werd op 15 mei weer vrijgelaten.
Hij trad begin juni 1940 uit de Gemeenteraad, omdat hij zich niet veilig voelde om als Jood een openbare functie te bekleden; hij werd opgevolgd door Jan Geluk.
In gevolge een partijafspraak hield hij zich als publiek figuur buiten het verzetswerk, omdat dat te gevaarlijk voor hem en de andere verzetsmensen was. Op 22 juni 1941, de dag van de Duitse inval in de Sovjet-Unie, werd hij door de politieman Eckhardt op een lijst van te arresteren communisten gezet (de zogenoemde Liste von kommunistische Funktionäre), terwijl men wist dat dit vrijwel zeker zijn doodvonnis betekende. Hij werd op 25 juni door de politie gearresteerd en aan de Sicherheitsdienst uitgeleverd.
Hij werd in kamp Schoorl gevangen gezet. Op 18 augustus werd hij naar kamp Amersfoort overgebracht. Ondanks dat hij zich van het verzet afzijdig had gehouden, dwongen de Duitsers hem in september 1941 een formulier voor Schutzhaft te tekenen met de tekst:
‘[Name] hat sich als Funktionär der illegalen CPN für ein im Auftrage der Sowjet-Union aufgezogenen Geheimorganisation betätigt, die es sich zum Ziel gesetzt hat, durch Aufhetzung zum Streik usw. einen Stutzpunkt Moskaus zu schaffen, um der deutschen Besatzung in den Rücken zu fallen.’
Eind 1941 werd hij naar het concentratiekamp Neuengamme overgebracht. Daar werd hij onderworpen aan een collectief medisch experiment: een aantal gevangenen werd besmet met tbc en vervolgens werd gekeken hoe snel een tbc-epidemie zich verspreidde onder de dicht op elkaar gepakte, verzwakte gevangenen. Vanuit Neuengamme werd hij eind mei 1942 naar Bernburg overgebracht om vergast te worden. Hij kwam op 12 juni 1942 om het leven. Dat was een langzaam proces, omdat bij wijze van experiment koolmonoxide werd gebruikt. In de op 8 juli 1942 opgestelde overlijdensverklaring staat dat hij op 12 juni 1942 om 8 uur 45 is overleden ten gevolge van ‘Versagen von Herz und Kreislauf bei chron. Magen und Darmkatarrh’ (falen van hart en kringloop na chronische slijmvliesontsteking in maag en darmen).
Bron: website Rudi Harthoorn
Dijk, Aron van (Arnold, Nol), Amsterdam 29-6-1915, kantoorbediende
Woonachtig: Vlierboomstraat 337, Den Haag
Afkomst: van Joodse afkomst.
Godsdienst: Nederlands Israëlitisch
Verkiezingen: was lid van de Gemeenteraad.
Lijst van de Centrale Inlichtingen Dienst: kandidaat gemeenteraad voor de CPN (1939).
Gearresteerd: eerste arrestatie 10-1-1940, vrijgelaten 15-5-1945, tweede arrestatie 25-6-1941
Aktion CPN: stond vermeld op een van de door de Sicherheitsdienst of de lokale Politie Inlichtingendiensten samengestelde lijsten van op 25 juni 1941 te arresteren personen tijdens de Aktion CPN naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet Unie.
Gevangenschap in: Oranjehotel, Schoorl, Amersfoort, Neuengamme
Overleden: Bernburg 12-6-1942, vergast met koolmonoxide
Opmerkingen: hij wilde niet zijn Joodse voornaam Aron gebruiken en liet zich Arnold noemen, wat afgekort werd tot Nol. Hij trad kort na de Duitse inval uit de Gemeenteraad, omdat hij het lidmaatschap vanwege zijn Joodse achtergrond te groot vond. Hij werd op 10 mei 1940 door de Haagse Politie Inlichtingendienst gevangengezet en na de Nederlandse capitulatie weer vrijgelaten. Hij stond op een lijst van 19 ‘Kommunistische Funktionäre’ die in de Haagse regio op 25 juni 1941 gearresteerd moesten worden.
Verantwoordelijkheid: hij werd door Johannes Eckhardt (NSB) en Anne van der Ploeg van de Haagse Politie Inlichtingendienst aangewezen om vermoord te worden; burgemeester De Monchy (Liberaal) was medeverantwoordelijk omdat hij in mei 1940 geen opdracht gaf de gegevens van de Politie Inlichtingendienst te laten vernietigen. Na de oorlog werden Eckhardt en Van der Ploeg gewaardeerde medewerkers van de Binnenlandse Veiligheidsdienst en gingen opnieuw op jacht naar communisten.
Naoorlogse Communistenjacht: medio juni 1945 werd Gestapo-agent Johan Gottlieb Crabbendam aangesteld om een nieuwe jacht op communisten te beginnen; later zou de functie omgezet worden in hoofd van de Binnenlandse Veiligheidsdienst. In 1940-41 had hij leiding gegeven aan het opsporen van communisten voor de Gestapo, wat 100 communisten het leven heeft gekost. Verder gaf hij leiding bij het arresteren van de Stijkel-groep (70 doden) en een Geus (een dode). In november 1945 zond hij aan alle burgemeesters van Nederland een lijst toe met namen van ongeveer 450 communisten die hij niet kon traceren; een deel van de lijst met 115 namen is bewaard gebleven. De meesten op de lijst waren vermoord, waarbij een aantal door toedoen van Crabbendam. De anderen hadden langdurig in concentratiekampen gezeten. De bedoeling was een lijst van nog 8000 in leven zijnde communisten op te stellen om ze bij gelegenheid te arresteren en mogelijk alsnog te vermoorden. De huidige inlichtingendienst AIVD is heden ten dage nog steeds trots op Crabbendam. Van Dijk stond ook op deze lijst.
Bron: website Rudi Harthoorn
Verhaal insturen
U dient ingelogd te zijn om een verhaal in te sturen.
Inloggen
Foto insturen
U dient ingelogd te zijn om een foto in te sturen.
Inloggen
Wijzigingen doorgeven
U dient ingelogd te zijn om een wijziging/opmerking te versturen.
Inloggen
