Geschreven door Herman Kampman op 09-04-2021
Herman Kampman schrijft in zijn boek ‘Fennie, loop jij even met Tante mee?’ over Hans ten Brug het volgende:
Zijn activiteiten waren echter ook de Duitsers ter ore gekomen. Het duurde dan ook niet lang voordat Hans ten Brug werd gezien als één van de topfiguren van het Fries verzet. Zijn open en vriendelijke uitstraling zal hem tot dan toe behulpzaam zijn geweest. Maar al in 1942 hadden de Duitsers een beloning van tweeduizend gulden op zijn hoofd gezet mede vanwege zijn betrokkenheid bij het laten ontsporen van een trein. Toen hij gericht werd gezocht, besloot Hans naar Engeland te vertrekken om van daaruit Nederland te helpen in de strijd tegen de Duitse misdaden. Via allerlei binnen weggetjes in Frankrijk probeerde hij de Zwitserse grens te bereiken en belandde, ergens verstopt op het Franse platteland in een kamp van het Franse verzetsbeweging Marquis. Daar raakte hij betrokken bij het gewapende verzet. Maar het uiterst geheime kamp werd ontdekt en in 1943 werd Hans met de andere verzetsstrijders gevangengenomen door de collaborerende Vichy gendarme. Bij zijn arrestatie was hij in het bezit van een geladen geweer. Hij werd overgebracht naar een gevangenis in Lyon, kreeg door bemoeienis van de Nederlandse consul een relatief lichte straf, maar twee maanden later zat hij toch in het doorgangskamp van Compiègne. Vervolgens werd hij opgesloten in concentratiekamp Neuengamme en van daaruit getransporteerd naar kamp Natzweiler bij Straatsburg Ook daar verbleef hij niet zo lang en werd hij overgebracht naar concentratiekamp Dachau, waar veel politieke gevangen zijn vermoord. Maar ook in dit grootschalige ss-kamp waar in de oorlog meer dan 40.000 mensen het leven lieten overleefde hij. ‘Ze krijgen mij er niet onder’ zei hij vaak. Uiteindelijk belandde hij weer in Neuengamme.
Hans ten Brug deed alles wat een verzetsstrijder kan doen en werd na zijn arrestatie door de nazi’s van kamp naar kamp gesleept om, vlak voor de grote bevrijdende finale, op 9 januari 1945 in het grootste concentratiekamp van Duitsland aan de gevolgen van uitputting en bloedvergiftiging te sterven, 21 jaar jong.
Er zijn slechts wat details van zijn daden bekend, maar Hans ten Brug, de vriendelijk ogende Hulsense jongeman, behoort wat mij betreft tot de groep van grote verzetsstrijders van Nederland.